के हो ‘आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स’ ?

दैनिक हब

३० जेष्ठ २०८१, बुधबार १६:५३

काठमाडौँ – हामी आजकल आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (AI) को मनमोहक संसारमा छौं। चाहे तपाईं प्रारम्भिक हुनुहुन्छ वा AI बारे उत्सुक हुनुहुन्छ, तपाईं सहि ठाउँमा हुनुहुन्छ।  तपाईंले बुझ्न सक्ने सरल अवधारणाहरूमा विभाजन गरेर आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (AI) बारे आज हामी चर्चा गर्नेछौं।

आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (AI) को परिचय

त्यसोभए, कृत्रिम बुद्धिमत्ता वा आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (AI) वास्तवमा के हो? सरल शब्दहरूमा भन्नु पर्दा AI ले मेशिन वा कम्प्युटर प्रणालीहरूलाई जनाउँछ जसले कार्यहरू गर्न सक्छ जुन सामान्यतया मानव बुद्धिको आवश्यकता पर्दछ। यी कार्यहरूमा सिक्ने, समस्या समाधान गर्ने, प्राकृतिक भाषा बुझ्ने, र थप कुराहरू समावेश छन्।

एआईका प्रकारहरू

AI लाई दुई मुख्य प्रकारमा वर्गीकृत गर्न सकिन्छ एउटा Narrow AI र अर्को General AI हुन्छन्। Narrow AI, जसलाई Weak AI पनि भनिन्छ । चेस खेल्ने वा Netflix मा चलचित्रहरू सिफारिस गर्ने जस्ता विशेष कार्य गर्न डिजाइन गरिएको हो। अर्कोतर्फ, सामान्य एआई वा बलियो एआईले कार्यहरूको विस्तृत दायरामा मानव-जस्तै क्षमताहरू हुनेछ, तथापि, हामी अहिले संकीर्ण एआईको चरणमा छौं।

मेसिन लर्निङ

एआई चलाउने प्रमुख प्रविधिहरू मध्ये एउटा मेसिन लर्निङ हो। यो एआईको एउटा उपसमूह हो जसले मेसिनहरूलाई डेटाबाट सिक्न र स्पष्ट रूपमा प्रोग्राम नगरी समयसँगै सुधार गर्न दिन्छ। कम्प्युटरलाई हजारौं बिरालाहरू देखाएर फोटोहरूमा बिरालाहरू चिन्न सिकाउने गर्छ ।

मेसिन लर्निङ भित्र, डीप लर्निङ भनिने एउटा शक्तिशाली प्रविधि छ। यो मानव मस्तिष्कको संरचना र कार्यबाट प्रेरित छ । डेटा प्रशोधन गर्न कृत्रिम न्यूरल नेटवर्कहरू प्रयोग गर्ने गरिन्छ । गहिरो शिक्षाले AI मा उल्लेखनीय प्रगतिहरू ल्याएको छ। मानव-स्तर हासिल गर्न मेसिनहरूलाई सक्षम पार्दै छवि पहिचान र प्राकृतिक भाषा प्रशोधन जस्ता कार्यहरूमा गर्छ ।

एआईका अनुप्रयोगहरू

AI को अनुप्रयोगहरू लगभग असीमित छन्। Siri र Alexa जस्ता भर्चुअल सहायकहरू देखि सेल्फ-ड्राइभिङ कारहरू सम्म  AI ले पहिले नै हाम्रो दैनिक जीवनलाई आकार दिइरहेको छ। यसले स्वास्थ्य सेवा, वित्त र यातायात जस्ता उद्योगहरूमा क्रान्तिकारी परिवर्तन गर्दैछ, प्रक्रियाहरूलाई अझ प्रभावकारी र सही बनाउँदैछ।

नैतिक विचारहरू

यद्यपि, AI असाधारण रुपमा अगाडि बढिरहेको छ। नैतिक विचारहरूलाई सम्बोधन गर्न यो महत्त्वपूर्ण छ। एल्गोरिदममा पूर्वाग्रह, जागिर विस्थापन, र गोपनीयता सरोकारहरू जस्ता मुद्दाहरूलाई AI ले समग्र समाजलाई फाइदा पुर्‍याउँछ भन्ने कुरा सुनिश्चित गर्न सावधानीपूर्वक नेभिगेट गर्नुपर्छ।

निष्कर्ष

अन्तमा, आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स संसारलाई परिवर्तन गर्ने सम्भाव्यता सहितको एक परिवर्तनकारी प्रविधि हो। चाहे तपाईं विद्यार्थी होस्, पेशेवर होस्, वा केवल जिज्ञासु होस्, AI को बारेमा सिक्नेले रोमाञ्चक अवसरहरू खोल्न सहयोग गर्छ ।